Οι αδελφότητες της Λητής

Το έθιμο της "αδελφότητας" στη Λητή συνεχίζει μέχρι σήμερα. Τι είναι όμως; Γιατί δημιουργήθηκε και σε τι αποσκοπούσε; Αντιγράφουμε από το βιβλίο "Λητή, Πόλις Μακεδονίας" του Σωτήρη Σωτηρίου:

"Πρόκειται για ένα σπουδαίο έθιμο που δηλώνει την ανάγκη των ανθρώπων του τόπου για επαφή, κοινωνικοποίηση, στήριξη και για ένα δέσιμο που, ίσως, μόνο στο πολύ ισχυρό θεσμό της οικογένειας μπορεί να συναντήσει κανείς. Από την άλλη, αιτία ίσως της δημιουργίας της αδελφότητας να υπήρξε η ανάγκη που είχαν όλοι από τη βοήθεια των συνανθρώπων τους, στα παλαιότερα χρόνια, τα σκληρά χρόνια των στερήσεων, οπότε και η δράση τους είχε πολύ ουσιαστικό ρόλο. 

Η ομάδα της αδελφότητας δημιουργείται από νέους, αμέσως μετά την ενηλικίωσή τους, οι οποίοι έχουν αναπτύξει μεταξύ τους ισχυρούς φιλικούς δεσμούς. Συνήθως τα μέλη της είναι συνομήλικα, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί δέσμευση και για τη συμμετοχή ατόμων διαφορετικής ηλικίας, εφόσον η ομάδα το επιθυμεί. 

Κάθε ομάδα νέων που αποφασίζει να δημιουργήσει αδελφότητα επισκέπτεται τον εφημέριο του ναού του Αγ. Αθανασίου και ζητά να τεθεί υπό την προστασία μίας άγιας εικόνας. Μετά από αυτό αρχίζει η δράση της αδελφότητας. 

Τα μέλη της είναι παρόντα στις χαρές και στις λύπες του καθενός. Στον αρραβώνα κάποιου από αυτά έχουν πρωταρχική θέση στην προετοιμασία του γλεντιού αλλά και στο ίδιο το γλέντι. Στο γάμο βοηθούν υλικά και ηθικά την οικογένεια του μέλους. Στις κηδείες τα μέλη της αδελφότητας αναλαμβάνουν τη μεταφορά του νεκρού και συμπαρίστανται ενεργά στην οικογένεια. Είναι χαρακτηριστικό και συγχρόνως συγκινητικό το γεγονός, όπως το διηγούνται οι παλιότεροι, της στήριξης που παρείχαν τα μέλη της αδελφότητας στην οικογένεια του αποθανόντος μέλους, καλλιεργώντας τους αγρούς του και βοηθώντας την χήρα και τα ορφανά.

Το έθιμο της αδελφότητας συνεχίζεται μέχρι σήμερα στη Λητή με μικρές παραλλαγές που όμως δεν έχουν καθόλου απαξιώσει τον ουσιαστικό ρόλο της ύπαρξής της. Κάθε χρόνο, την ημέρα της γιορτής της προστάτιδας εικόνας της αδελφότητας, τα μέλη της παρευρίσκονται στον πρωινό εκκλησιασμό και ετοιμάζουν άρτο τον οποίο μοιράζουν στον κόσμο. Το βράδυ συναντιούνται πάλι σε ένα χώρο που οι ίδιοι έχουν επιλέξει και όλοι μαζί διασκεδάζουν. Η ημέρα αυτή είναι ημέρα γιορτής για την αδελφότητα. Ενα χρόνο μετά θα αναβιώσουν αυτό το έθιμο, ένα έθιμο που θα τους κρατά ενωμένους μέχρι τα γεράματά τους."