Στα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας έγιναν μεγάλα έργα στη Θεσσαλονίκη: ανασχεδιασμός του κέντρου μετά την πυρκαγιά του 1890, καινούργιοι δρόμοι, νέες περιοχές, μεγάλα κτίρια, φωτισμός με αεριόφως και κατόπιν με ηλεκτρισμό, δίκτυο ύδρευσης, τραμ, νέες σιδηροδρομικές γραμμές, επέκταση του λιμανιού, τελωνείο. Στις καινούργιες συνοικίες που διαμορφώθηκαν εκτός του ανατολικού τείχους δεν υπήρχε η έννοια του μαχαλά, δηλαδή της συσπείρωσης γύρω από μια εκκλησία, ένα τζαμί ή μια συναγωγή. Οι κάτοικοι δεν διαφοροποιούνταν ανάλογα με το θρήσκευμα, όπως στους μαχαλάδες της εντός των τειχών πόλης, αλλά ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση. Στην πανέμορφη συνοικία Χαμιδιέ, (στη συνοικία των Εξοχών ή στους Πύργους, όπως την αποκαλούσαν οι Έλληνες), έμεναν ευκατάστατοι χριστιανοί, εβραίοι και ντονμέδες. Η Θεσσαλονίκη, λοιπόν, είχε γίνει μια σύγχρονη πόλη. Η πιο σύγχρονη πόλη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το 1912 που η Θεσσαλονίκη έγινε ελληνική, δεν ήταν αρκετό να είναι μια σύγ